Jinekolojik muayene genellikle kadınlar için pek istenmeyen, utanılan, tedirgin olunan bir gerekliliktir. Pek çok kadın jinekolog kontrollerini sırf vajinal muayene olmaktan hoşlanmadığı için erteler, geciktirir ya da gitmez.
Sıklığına az rastlanmakla birlikte bazı insanlar içinse jinekolojik masaya yatmak ve muayene olma ihtimali imkansıza yakındır. Bu kadınlar vajinismus değildir. Eşleriyle cinsel ilişkiye girme sorunu olmayan bu kadınların, muayene olmaya dair fobik kaçınmaları vardır.
Jinekolojik muayene koltuğuna ve muayene olmaya dair yaşanan fobik kaçınma çoğu kadını ve doktoru çaresiz bırakır. Kadın muayene esnasında kasılır, titrer, vajinal ultrason ya da muayeneye izin vermez, bağırır veya tepki verir.
Jinekologların bir kısmı ‘Sen vajinismussun, eşinle ilişkiye girebildiğine emin misin?’ gibi kadının kafasını karıştıran soru ve yaklaşımlarda bulunurlar. Oysaki bu sorunu yaşayan kadınlar kesinlikle vajinismus değildirler.
Peki nereden gelir bu fobi? Neden kaynaklanır?
- İlk gençlik yıllarında cinsellik ve jinekolojik muayene ile ilgili duyulan abartılı ve yalnış bilgiler, dinlenen olumsuz deneyimler
- Doğum yapmak, kürtaj vb deneyimlere ait yaşa uygun olmayan dinlemelere ya da görüntülere maruz kalmak
- İlk çocukluk ya da ergenlik yıllarında evebeynlerle ilgili yaşanan sorunlar/travmalar
- Cinsel taciz, istirmar ya da küçük yaşlarda yaşanan bedene müdahaleyi gerektiren hastalıklar
- Ergenlik yıllarında karından ulturason muayenesi yapmak yerine ergenin onayı olmadan makattan muayene yapmak, muayenede sert ve aşağılayıcı davranmak sonucu yaşanan duygusal travma.
- İlk vajinal muayeneyin hastanın bilgilendirmesi yeterince yapılmadan ya da sert sözlerle/davranışlar, iletişim kurmadan yapılması sonucu yaşanan duygusal travma.
Jinekoloj muayenesinden korkan ya da çok kaygı duyan kadınların bilmesi ve yapması gerekenler;
- Gittiğininiz doktorla bu tür kaygılarınız olduğunu paylaşın.
- Muayene esnasında duygusal olarak çok zorlanırsanız doktorunuza aktarın.
- Muayene hiç olamıyorsanız, muayene olma fikri ya da görüntüsü kaygınızı çok üst düzeye çıkarıyorsa, titreme, bayılma hissi, bağırma dürtüsü geliyorsa lütfen bir ruh sağlığı uzmanından destek alın.
- Destek aldığınız uzmanın travma ve cinsel fobiler konusunda çalışan bir olduğundan emin olun.